Mevrouw A. is op haar gemak als haar tas aan de leuning van haar stoel hangt.
Mijnheer T. ontleent zijn veiligheid aan zijn brillenkoker. Als die in zijn broekzak zit of voor hem op tafel ligt, dan voelt hij zich prettig.
Stress en prikkels
Stress verergert de ziektesymptomen. Stress kan door vele dingen veroorzaakt worden. Mensen met beschadigde hersenen kunnen prikkels minder goed afweren als wij. Zij worden getrokken naar alles wat geluid en beweging maakt. Als dat teveel is raakt hun hoofd overbelast en dat uit zich in onrust. Ook geluiden van achteren kunnen zij moeilijk duiden.
Als mevrouw A. haar tas kwijt is dan is zij angstig, onrustig, vraagt veel, plukt aan de bank of aan de rok. Als mevrouw haar tas heeft en je komt haar tegen in de hal, zou je niet denken dat zij dement is. Herkenbaarheid en je eigen dingen om je heen hebben zorgt voor veiligheid en maakt ruimte voor sociaal en doelgericht gedrag.
‘De wereld van Berber’, een film over een Friese dementerende vrouw die met haar dochter op de boerderij woont, laat treffende momenten zien. Zij is in haar eigen omgeving totaal in haar element. Zij zwaait naar voorbij varende bootjes, zittend in een kruiwagen, terwijl haar dochter achter haar de mest bij elkaar harkt. Als ze naar de huisarts moet in de auto en hij wil haar onderzoeken, dan slaan de stoppen door.
Catastrofe reactie
Dat wordt ook wel een catastrofe reactie genoemd. Iemand kan niet meer anders reageren dan met slaan, schreeuwen of loopt weg. Vechten of vluchten. Vaak zegt de omgeving: het gebeurde zo maar, zonder aanleiding. Nauwkeurig observeren maakt duidelijk dat er wel vaak iets gebeurde. Een hard geluid; iemand die met veel lawaai binnen komt; ongemak door een stoel die harde prikkels afgeeft, een mevrouw die je aanstoot.
Er is vaak een reden en het is de moeite waard om op zoek te gaan door te kijken. Kijken kunnen we allemaal.
